Wat gaf ik jou, mijn kind buiten mijn kleine kanten? Ik dacht dat ik aan jou een wereld gaf getooid met gouden kansen de tijd bracht golven met zich mee waarin ik me verweerde met wat ik in me had en jou niet altijd leerde wat soms het beste was maar wel dat onder alles wat we zeggen en maken een grote ijsberg schuilt vol ingevroren draken. emily puck, 2020
De Haiku en mededogen met jezelf, tekstbron Kathy Curtis.
1: Imperfectie
Probeer deze oefening eens; denk aan iets wat je ellendig doet voelen. Het maakt niet uit om welke reden, misschien is er iets dat je jezelf niet vergeven kan. Probeer nu eens mededogen te voelen voor jezelf in die situatie en blijf even bij jezelf om het goed te voelen. Adem het diep in en voel het mededogen door heel je lichaam. Hoe voelt dat? Deze week gaan we haikus bouwen rond mededogen voor jezelf. Als je de neiging hebt om hard te zijn voor jezelf, of als je vecht met sommige emoties, dan is de zelfreflectie en het schrijven dat je deze week doet een uitstekende hulp.
Hoe goed ga jij om met je fouten en vergissingen? Het is moeilijk om niet te oordelen, noch anderen, noch onszelf, nochtans doen al die oordelen geen goed aan onze psyche. We zien zo graag onze perfecte zelven. Het is nochtans bevrijdend om je gevoelens van mislukking, schaamte en spijt te erkennen en te delen, dan je bent er geen gijzelaar meer van. Als je de juiste mensen vindt om die gevoelens te delen, voel je je gesteund. Daarom kan schrijven helpen, je deelt het met het papier en pas met anderen als je er klaar voor bent. Brene Brown, schrijft: ‘als perfectionisme onze drive is, zit de schaamte naast je en angst is de medebestuurder.’
Welke gevoelens bubbelen op in je als je denkt aan je imperfecties? Neem je tijd en laat een imperfectie of een vergissing in je die je nog stoort naar boven komen. Schrijf ze op. Blijf er even bij en kijk naar je zelf in die situatie waar het over gaat. Kijk met alle mededogen naar jezelf en let op wat je in je lichaam voelt. Laat nu de woorden en beelden die in je opkomen maar een vorm aannemen zodat je stilaan je haiku voorbereidt. Hou het simpel en blijf kijken met meedogende ogen. Wees bereid om iets te schrijven over de waarheid over jouw relatie tot imperfectie.
Troost.
Eén manier waarop we onszelf mededogen gunnen zijn kleine troostjes. Als we aandacht geven aan die troostmomentjes en er even dankbaar voor zijn, zakken ze een beetje dieper in ons hart. Het zijn meestal simpele dingen, een knuffel, een fris briesje als het warm is, een aai aan ons huisdier of gewoon even naar de wolken staren. Zo werkt mindfulness ook, we beslissen om wat attenter te zijn op onze ervaringen. Soms betekent dat openstaan voor ongemakkelijke gevoelens. In dit geval gaat het er om bewust te zijn van de helende momenten in ons leven. Hopelijk vind je ook een beetje troost in het uitdrukken van wat jou troost.
Neem even rustig in overweging welke dingen jou troost kunnen brengen. Misschien komt er een beeld in je op. Neem je tijd ervoor en adem traag in en uit en neem de woorden in je op die het beeld bij je oproept. Schrijf lukraak neer wat in je opkomt. Dan ga je lettergrepen tellen om je haiku te maken. Merk op hoe je haiku het goede gevoel dat je al had, versterkt.
3: Slaap
Eenderde van de volwassenen sukkelt met zijn slaap. Dat is niet verwonderlijk met het hectische, veeleisende leven dat velen van ons leiden. Wat we deze les doen is beschrijven hoe slaap voor je voelt. Of het makkelijk is voor je of niet, we gaan onze ervaring met slaap in woorden gieten. Word zo rustig als je kan en denk over je relatie met de slaap, wat ook in je opkomt, is het startpunt voor de haiku. Maak een snelle nota. Voel waar het in je lichaam zit en merk de woorden op die bij dat gevoel horen. Blijf bij je gevoel terwijl je schrijft, wees eerlijk en als je moeite hebt met slapen, druk dat dan uit. Slaap je lang, schrijf dan daarover, of als je teveel slaapt of als slaap je troost geeft. Er zijn geen grenzen, het is jouw eigen verhaal. Blijf schrijven tot je het gevoel hebt dat je iets betekenisvol over jezelf gezegd hebt. Denk eraan dat we haikus schrijven die verband houden met zelfcompassie en kijk hoe slaap daarin zou kunnen passen.
Achterop op vaders fiets lag ooit het paradijs zijn jas schuurde een ietsepiets maar ik genoot, heel eigenwijs want met mijn wang tegen zijn jas wist ik dat ik daar veilig was de remmen knarsten bij elke bocht waar ik mijn evenwicht terugzocht, mijn armen om zijn middel knelde als hij vol kracht opnieuw versnelde stormwinden, hagel of regen niets hield vaders fiets ooit tegen geen kapotte lamp of ketting af geen platte band die het begaf, hij bracht me waar ik wezen moest die fiets is nu heel doorgeroest en ik zie wat ik toen niet zag wat mijn vader deed, in één oogopslag soms mét en soms tegen mijn zin, trapte hij mij de toekomst in die fiets vervoerde mij telkens weer maar bij vader raakt hij niet meer kon ik nog maar één keer, als dat mogelijk was met mijn wang tegen die jas emilypuck, 2020
Er zijn nog twee thema’s die zich uitstekend laten gebruiken als basis voor een haiku. Laat je ogen even over de tekst glijden en probeer het eens, voor je het weet rolt er een leuk vers uit je pen:) Basistekst: Kathy Curtis
4:De mysteries
Er zijn vragen die een mysterie blijven, waar nooit een antwoord op komt zoals : wat is iemands laatste gedachte voor hij sterft? Wat komt er na de dood? Soms moeten we vrede vinden in het niet kunnen beantwoorden van onze vragen en ons realiseren dat het mysterie groter is dan ons voorstellingsvermogen. Toch is het waardevol om tijd te nemen om de vraag te stellen want ze kan de energie weer in beweging zetten. De dood is waarschijnlijk het grootste mysterie waarmee we in het leven te maken hebben maar er zijn er nog, zoals een moeilijk kind opvoeden of een relatieprobleem. Of waarom iemand ziek wordt of waarom wij met zoveel gezegend zijn en anderen niets hebben. Alles waar we mee te maken krijgen, daagt niet alleen onze emoties uit maar ook onze kijk op het leven. Als iets een mysterie voor je lijkt, hoe groot of hoe klein ook, neem het voor je en zet het op papier. Wat in jouw leven is een mysterie voor je? Het eerste dat in je opkomt, is waar je best kan starten. Schrijf het op. Blijf even stilstaan bij de vraag waar je over denkt. Voel de vraag in je lichaam en begin de vraag op te schrijven op als eerste regel. Misschien volgen regel twee en drie vanzelf. Breng de situatie in een haiku, speel met de woorden tot ze een volledig, eerlijk beeld van het mysterie schetsen.
5: Je innerlijke bron
De moed om in een rustige omgeving te vertoeven, hebben we soms allemaal nodig om onszelf te voeden. De stilte van niet weten, niet weten wat te zeggen of wat te doen, we hebben ze nodig. In deze oefening schrijven we een haiku over iets in ons leven waar we geen woorden voor hebben. Neem even de tijd om je een situatie voor de geest te halen die je sprakeloos deed staan, een moment waarop je niet de juiste woorden vond. Schrijf het op. Blijf even in dat rustige moment en voel het in je lichaam, krabbel zomaar wat als je daar zin in hebt. Blijf in die situatie tot de eerste lijn van de haiku in je opkomt. Schrijf zo simpel als je kan het gevoel van niet weten wat te zeggen over de situatie. Als alles wat je kan doen, is, zeggen dat je niet weet wat te zeggen, schrijf dan je haiku daarover. Druk uit wat woordenloosheid betekent voor je.
Er is een andere manier om te helen, PoétiCure. Woorden kunnen veel meer betekenen dan ze zeggen. Deze haiku-oefeningen zijn ideale zen-oefeningen, momenten waarop je de wereld kan laten voor wat hij is en je diep in jezelf kan terugtrekken. Om verfrist en energiek weer boven water te komen. Dit is het derde deel over hoe je een haiku kan schrijven. Het is informatie die ik interpreteer van Kathy Curtis. De haikus zijn mijn eerste probeersels.
Vragen stellen Het leven wordt mooier als we ervan gaan houden om vragen te stellen. En er zijn van die vragen waar iedereen graag een antwoord op heeft: wat is de zin van alles? De vragen die we hier kunnen stellen gaan van ‘wie ben ik?’ naar ‘wat geloof ik werkelijk? wie is god? wat is mijn doel? Op moeilijke momenten in ons leven, stellen we allemaal die vragen maar vinden we ook antwoorden? Ik heb ontdekt dat ik deze vragen gemakkelijker kon stellen als ik ernaar keek door de ogen van iets buiten mezelf, iets in de natuur bijvoorbeeld. Denk eens even aan een vraag die in je opkomt over zo een moeilijke situatie die je de vraag doet stellen wat de zin van alles is. Neem het eerste dat in je opkomt en schrijf het op. Neem diep adem en kijk wat de vraag oproept in je lichaam. Er zullen woorden of beelden in je opkomen, krabbel wat neer als je dat kan helpen. Schrijf gewoon een simpele vraag op en zoek hoe je deze vraag in de 5 lettergrepen van de eerste regel kan laten passen. Blijf nu schrijven, vervolledig de haiku en zie wat er gebeurt als je je vraag tot leven laat komen in een haiku.
De uitdagingen Hoe vaak sla je je handen niet tegen je hoofd en denk je WTF? Een goede vraag, want ze heft een beetje van je frustratie op, al is het maar voor een seconde. Dat doet het maken van een haiku ook voor je en misschien nog wat meer, misschien geeft het je ook wat inzicht. De vragen in deze oefening worden eerder gedreven door situaties dan door levensvragen maar soms leiden situaties ons tot levensvragen. Neem een minuutje om rustig te worden en je in jezelf te keren. Denk aan een moeilijke uitdaging die je helemaal perplex deed staan. Schrijf het op. Geef jezelf de tijd om te luisteren naar wat er in je opkomt, krabbel wat neer zodat je verbeelding loskomt. Begin met een vraag in 5 lettergrepen. Vervolg met een beschrijving van de materie. In de derde lijn komt het antwoord, of gewoon je irritatie, het mag allemaal. Blijf in je hart terwijl je schrijft en blijf eerlijk. Schrijf wat je voelt.
3: Wat je gelooft En dan zijn er de vragen over hoe goed we het doen met ons leven. Eén van de resultaten van moeilijke periodes is dat we onszelf onderzoeken. En iedereen stelt zich de vraag of hij leeft volgens zijn standaarden. Iedereen vraagt zich wel eens af of hij wel gelooft wat hij dacht te geloven. Er zijn duizenden manieren waarop we kunnen onderzoeken hoe we met ons leven omgaan. Relaties die we aangaan bijvoorbeeld, of onze carrière, of hoe we onszelf behandelen. Wees bereid om je vragen in deze oefening zo eerlijk mogelijk te beantwoorden en ik ben er zeker van dat ze je veel zal vertellen. Neem even de tijd om een gebied in je leven waar je problemen in hebt naar boven te laten komen. Als het in je het naar boven komt, schrijf het neer. Neem rustig te tijd om het even te onderzoeken, kijk wat het doet in je lichaam. Begin de eerste regel met dat wat jou aan jezelf doet twijfelen. Laat de tweede regel beschrijven hoe je ermee omgaat Sta open voor wat naar je toekomt voor de derde regel. Denk eraan om een beetje verliefd te worden op de vraag, laat ze jouw gids zijn. Blijf schrijven tot je tevreden bent over wat je over deze situatie zegt.
We zijn voortdurend in verandering, of we er nu bewust van zijn of niet. Maar bij een crisis of een verlies worden we gedwongen te veranderen ook al kozen we er niet voor. Dat is moeilijk want vaak hielden we van ons oude leven en is het moeilijk naar een andere realiteit te navigeren. Het verhaal van ons leven zit in ons lichaam, ons lijf houdt elke ervaring die het ooit had bij en alle woorden die die ervaringen beschrijven. Die verhalen geven ons zekerheid en controle. En als er onverwachte dingen gebeuren, die ons dwingen te veranderen, zijn deze woorden onze innerlijke gidsen die ons naar een nieuwe versie van onszelf leiden. Zodat we opnieuw zekerheid vinden. Maar voor we zover zijn, is het verwarrend en emotioneel uitdagend. Als je die verwarring of weerstand kan verwoorden, kan je de verandering vergemakkelijken Deze oefening gaat erover hoe het voor je voelt om met verandering geconfronteerd te worden. Het gaat erover om jezelf beter te leren kennen, welke emoties en welke delen van jezelf er al altijd waren. Het leid je weer vooruit. Start met rustig te worden. Noem 1 reden waarom een oefening over verandering zinvol is voor jou. Laat het goed tot je doordringen en schrijf het dan op. Hoe voelt het nu, die verandering waar je niet om vroeg. Voel je de weerstand in je lichaam? Hoe ziet die er volgens jou uit? Volg je verbeelding Begin te schrijven en hou je woorden simpel en eerlijk. Blijf schrijven tot je tevreden bent over je haiku Op het einde van de sessie, kijk eens even hoe je je nu voelt in vergelijking met hoe je je voelde bij het begin.
5: Bedreigd voelen
Onafhankelijk of het om een grote of kleine gebeurtenis gaat, als er iets gebeurt dat ongemakkelijke gevoelens triggert, voelen we vaak een soort dreiging. Soms gebeurt het zelfs bij een grote kans die we krijgen dat we ons angstig voelen over wat er mis kan gaan en tijdens sommige periodes in ons leven is gewoon opstaan uit ons bed al een bedreiging. Als je naar binnen gaat en je vindt de woorden om iets uit te drukken dat je je oncomfortabel doet voelen, helpt je soms om precies het beeld te vinden dat zegt hoe je je voelt. Het is in jou, wat je helpt is rustig genoeg zijn om goed op jezelf af te stemmen zodat de communicatie tussen je geest, je verbeelding en je lichaam open is. Er zijn veel oorzaken die een dreiging kunnen vormen, dus schrijf de eerste neer die in je opkomt en stel je voor dat je het nu voelt. Voel in je lichaam waar het zit , schrijf waar het zit en benoem het als je dat kan. Blijf even bij dat gevoel en sta het jezelf toe om gedachten en beelden in jezelf te laten opkomen, schrijf deze ook neer. Begin aan je haiku als je er klaar voor bent, wees eerlijk met je woorden. Hoe eenvoudiger ze zijn, hoe beter. Schrijf tot je het gevoel precies vastgelegd hebt.
Schrijven is een medicijn voor de ziel. Hoe schrijf je een haiku?- naar Kathy Curtis
Simpel. 17 lettergrepen die een simpel, open en licht gedicht vormen. Door je te focussen op de structuur vergeet je al het andere, je doet aan mindfulness. 5 lettergrepen 7 lettergrepen 5 lettergrepen
Schrijf uit je hart. Het zegt altijd meer dan wanneer je je nadenkende hoofd aan het schrijven zet. Houd het licht. Inspiratie voelt licht, zweeft als het ware, dus laat jezelf boven je emoties zweven en kijk ernaar vanuit de hoogte. Laat je diepste gevoelens maar naar boven zweven. Schrijf zonder enig oordeel, sluit je innerlijke criticus op in een apart kamertje. Later kan je nog teruggaan om je werk te beoordelen maar nu komt het op de eerste plaats om de worden zo eerlijk en simpel mogelijk naar buiten te laten komen.
1: Irritaties De eerste sessie, schrijven we over iets dat je irriteert. Ook een kleine irritatie kan ons meer beïnvloeden dan nodig en nu kan je ze voor de spiegel zetten Denk aan iets dat je irriteert. Neem het eerste dat in je opkomt en schrijf het op. Sluit je ogen en stel je je zelf voor in de scene waarin dat gebeurt. Wat voel je in je lijf? Schrijf neer wat je voelt. Kijk welke beelden en/of woorden er in je opkomen als je deze gevoelens uit. Blijf zonder oordeel over wat je voelt, zeg gewoon wat in je opkomt. Schrijf en herschrijf de haiku tot je tevreden bent dat hij helemaal uitdrukt wat je wilde zeggen.
2: Angst Een van de belangrijkste dingen die we voelen in een crisis, bij een verlies of een uitdaging is angst. Er bewust van zijn en erover schrijven kan de symptomen verminderen of ons meer begrip geven voor de angst. Als je je focust op die angst, hoe zou je hem beschrijven? Dat kan je bijvoorbeeld door een analogie, een gelijkenis tussen dingen die niet op elkaar lijken. Een analogie kan als een stand-in functioneren. bijv als je angst voelt als een leger dat klaar staat om te vechten maar geen munitie heeft. Sluit je ogen en zie wat in je opkomt als je een angstgevoel oproept dat je ooit voelde. Of nu voelt. Hoe voelt het in je lichaam? Geef jezelf de tijd om woorden en beelden te laten opkomen in jezelf uit dat angstgevoel. Neem nota’s en houd het simpel Begin aan het schrijven van je haiku, er kan onmiddellijk een analogie in je opkomen, maar misschien ook niet. Dat is niet erg, druk jezelf zo eerlijk mogelijk uit over je angst, geef hem een stem.
3: Zwaarmoedig Soms voelen we ons zwaarmoedig en gaan we gebukt onder wat we voelen. We worden er lethargisch of weerbarstig van. Het leidt ons af van de dingen die onze aandacht nodig hebben en verstoort onze innerlijke rust. Met woorden werken is een manier om met onze bewustwordingen om te gaan. Ook hier helpt een analogie. In de natuur vind je talloze elementen die je kunnen helpen
om te zeggen wat je wil zeggen. Probeer je een moment voor de geest te halen waarop je zwaarmoedig was. Terwijl je het gevoel in woorden giet, win je waarschijnlijk aan inzicht over hoe je lichaam en je emoties verbonden zijn. Haal een paar keer diep adem en wordt rustig. Open je geest voor het eerste dat in je opkomt en je zwaar doet voelen. Hoe voelt het in je lichaam? Benoem het gevoel. Merk op welke woorden of beelden in je opkomen bij dat beeld. Wees zo eerlijk als je kan zijn en blijf schrijven tot de haiku voelt alsof hij helemaal jouw gevoel bevat …
Ik zit een beetje beduusd te kijken naar alles wat er gebeurt deze weken, een zonnewending, een jaarwending, een conjunctie en corona… Het is een hoop om te verwerken voor iemand die al maanden verstoken is van veel sociaal verkeer. Ik keek uit naar wat een hemels hoogtepunt in deze eenzame weken had moeten worden, de conjunctie van Jupiter en Saturnus. Door het raam in mijn schemerige werkkamertje zag ik ook die climax in het water vallen. En waarom weet ik niet, maar plots moest ik denken aan de Bugarach, de mytische berg die desolaat en dreigend naast de eeuwige Canigou op me wacht, elke zomer weer als we naar de Corbières trekken. Acht jaar geleden, op 21122012 werd deze stenen reus bestormd door journalisten en mensen die ervan overtuigd waren, volgens de Maya kalender zou die dag de wereld vergaan. Op deze indrukwekkende, heilige berg waren ze beschermd tegen alle onheil, zo vertellen de legendes. De dag ging zonder noemenswaardige problemen voorbij maar elk jaar als we er passeerden, ving hij mijn blik en bleef ik hem betoverd aankijken. Ooit zou ik die berg op gaan, veelbelovend lonkte hij me toe. Jaar na jaar reden we in ons autootje de reus voorbij tot de laatste keer. Jaar na jaar had zich in mijn lijf een vreemd fenomeen opgebouwd: bij elke stijgende weg ging mijn hart sneller slaan. Bij elke kronkel werd mijn ademhaling benauwder en bij elke haarspeldbocht werd mijn keel dichtgeknepen. Op één of andere manier werden ook mijn ogen geïnfecteerd want ze zagen enkel nog angstaanjagende ravijnen naast de weg en hoe smaller het pad werd, hoe dieper de kloof werd die er naast lag. Zelfs een stralende zon en een hemelsblauwe lucht konden daar niets aan verlichten. De tocht naar boven werd een vreselijke klim vol dreigend gevaar. Het moest ervan komen, het laatste jaar werd het jaar teveel. We reden aan een slakkengang naar boven. Met mijn kaken dichtgeklemd en binnensmonds tot vijfduizend tellend, zag ik dat een reusachtige tractor onze richting uitkwam, we moesten aan de kant. Nauwgezet manoeuvreerde de tractor tussen ons en de rotswand door, een prachtige vertoning waarschijnlijk maar achter mijn dichtgeknepen ogen zag ik alleen maar laaiend rode paniek. Nog een paar honderd meter hield ik het vol, toen rolde ik, onder luid gemopper van mijn chauffeur uit de auto en merkte half huilend op dat hij maar alleen naar boven moest rijden, ik ging te voet terug. Zeven kilometer naar beneden, dat moest te doen zijn. Verbeten stapte ik, vloekend op mezelf en in een mist van tranen. De woede deed me er een aardig tempo op nahouden en al snel naderde ik de tractor met de wegenwerkers. De bruinverbrande, onverzorgde wegenwerkers bekeken me alsof ik een gestoorde was in mijn korte broek en lichte schoentjes op een smalle bergweg. Ik stak hen langs links voorbij en draaide mijn hoofd woedend opzij. Dat had ik beter niet gedaan. Voor ik het goed en wel besefte, schoot een oneindige dankbaarheid voor mijn jaren aikidotrainingen door mijn hoofd. Ik had er leren vallen en dat kwam me nu goed van pas. In een reflex stak ik de zijkant van mijn hand vooruit en dat voorkwam dat ik plat met mijn gezicht in de nog warme teer terecht kwam. Over mijn volledige lengte lag ik in een gat dat net opgevuld was met teer. Van boven tot onder zat mijn halve lichaam vol met een gore, plakkende zwarte massa. Ik voelde dat de straatwerkers zich inhielden, het lachen zou pas komen als ik voorbij was. Het pek gleed van mijn armen en mijn benen maar dapper stapte ik voort. Tot ik het bloed tussen het zwart zag stromen en ik huilend naar mijn chauffeur belde. Hij mopperde nog wat weerbarstig maar toen hij me wat later terugzag en iets mompelde over veren, was het hek van de dam. In mij explodeerde een razende woede, midden op de weg rukte ik ongegeneerd de drekkige kleren van mijn lijf. Het kon me niet schelen dat ik in mijn onderbroek op die heilige berg stond. Ik vond in de koffer van de auto iets draagbaars, trok het voorzichtig aan en wilde verder stappen. ‘En nu stap je in!’, zei mijn chauffeur bevelend,’ doe je ogen dicht en zwijg!’ De angst dat de pek in mijn huid ging opdrogen, deed me gehoorzamen. Snel waren we in de kleine dorpskern, waar de plaatselijke apotheker geen manier kon bedenken om de ‘goudron’ van mijn lijf te krijgen. Haar ‘olala’ hielp ook niet. Bij het hotel waar we overnacht hadden, kwam de oude klusjesman ongerust naar ons toe gelopen. Hij herkende ons en zag meteen wat er aan de hand was. ‘Olala, du goudron!’ mompelde hij. Dat hielp. Zo snel als zijn kreupele benen het hem toelieten, haalde hij alle olie uit de middeleeuwse lampen die tegen de muren hingen. Met een klein emmertje en een vod kwam hij naar ons toe. Twee mannen hebben bijna een uur aan mijn benen en armen geschuurd en gewreven met olie en terpentijn. Ik mocht nog gaan douchen en redelijk schoon konden we verder rijden. Voorbij de Bugarach. De mystieke, kalkstenen piek had zijn charisma verloren. Ik zal hem nooit meer onbevangen en geïmponeerd bekijken. Het is maar een hoop stenen, de rest is marketing. Net zoals die conjunctie van vandaag.